Open: Tuesday - Sunday 09:00 to 16:00

ΕΚΤΕΛΕΣΘΕΝΤΕΣ ΜΟΝΑΧΟΙ ΚΑΙ ΙΕΡΩΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ ΠΟΥ ΑΝΗΚΑΝ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΛΑΥΡΑ

Τα θύματα που είχε η Αγία Λαύρα κατά τη διάρκεια της κατοχής 1941-44, από Ιταλούς και Γερμανούς ήταν συνολικά εννέα.

1 ) Στις 14/12/1943, Κυριακή πρωί μεταξύ 8 και 9 η ώρα, την επόμενη της εκτέλεσης των Καλαβρύτων, οι Γερμανοί που είχαν διανυκτερεύσει στον κάμπο της Βυσωκάς, επέδραμαν στο Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας. Αιφνιδίασαν, συνέλαβαν και εκτέλεσαν μετά από βασανιστήρια τέσσερις μοναχούς και τον φύλακα της Μονής που δεν πρόλαβαν να φύγουν.

Οι τέσσερις πατέρες ήταν πεσμένοι ο ένας κοντά στον άλλον και τα κορμιά τους ήταν σαψαλιασμένα από τα βασανιστήρια και τις ριπές των όπλων. Ο φύλακας της Μονής βρέθηκε καθιστός στο πεζούλι, γύρω από τον πλάτανο και έμοιαζε σαν ζωντανός από μακριά. Οι εκτελεσμένοι ήταν:

  • Νεόφυτος Αρφάνης (Ορφανός) από Μαζέϊκα, ετών 40.
  • Αγαθάγγελος Ασημακόπουλος από Λομποτινά Ναυπακτίας, ετών 40- γραμματέας της Μονής.
  • Ευθύμιος Χρυσανθακόπουλος (κατάκοιτος και παράλυτος) από το Καλλιφώνιο ετών 70.
  • Βασίλειος Νασιόπουλος από το Αγρίνιο – πνευματικός, ετών 50.
  • Παναγιώτης Μπράτσικας – φύλακας.

Οι Γερμανοί κατέκαυσαν ταυτόχρονα το μοναστήρι και τα γύρω από αυτό οικήματα, αποθήκες, στάβλους κλπ. Κάηκαν ή λεηλατήθηκαν όσα κειμήλια, άμφια, σκεύη, χειρόγραφα, βιβλία, κλπ. Δεν πρόλαβαν οι μοναχοί να προστατεύσουν κρύβοντάς τα ή παίρνοντάς τα μαζί τους φεύγοντας. Το μοναστήρι ανοικοδομήθηκε με έξοδα του ελληνικού λαού.

2).  Στις 13/12/1943. Την προηγουμένη των εκτελέσεων στην Αγία Λαύρα, στα Καλάβρυτα, εκτελέστηκαν μεταξύ των άλλων και τρείς ιερωμένοι, που ανήκαν στην Αγία Λαύρα και είχαν εγκλωβιστεί στα Καλάβρυτα. Δύο αρχιμανδρίτες καθηγητές θεολόγοι στο Γυμνάσιο Καλαβρύτων και ένας δόκιμος φοιτητής Θεολογίας, οι παρακάτω:

  • Παρθένιος Λουκόπουλος, αρχιμανδρίτης καθηγητής Θεολογίας στο Γυμνάσιο Καλαβρύτων από το Λευκάσιο,
  • Δωρόθεος Παπαδημητρίου, αρχιμανδρίτης καθηγητής Θεολογίας στο Γυμνάσιο Καλαβρύτων από Άνω Κλειτορία,
  • Κωνσταντίνος Αντωνόπουλος, φοιτητής Θεολογίας δόκιμος μοναχός από το Λευκάσιο.

3). Στις 25/6/1943. Παρασκευή εκτελέστηκε από τους Ιταλούς ο προηγούμενος της Μονής Αγίου Αθανασίου Φιλίων, που από το 1928 ανήκε στην Αγία Λαύρα και αποτελούσε μετόχι της. Οι Ιταλοί από τα Μαζέϊκα, πέντε μέρες μετά την μάχη του Φίλια (100 Ιταλοί εναντίον 30 ανταρτών του Δ. Μίχου) 20/6/43 και τέσσερις μέρες μετά την πυρπόληση του Φίλια 21/6/43 επέδραμαν κατά του Μοναστηρίου του Αγίου Αθανασίου του Φίλια και με την πρόφαση ότι περιέθαλψαν τους τραυματίες αντάρτες της μάχης του Φίλια, πυρπόλησαν και λεηλάτησαν το Μοναστήρι και πήραν τους 2 μοναχούς ομήρους για τα Μαζέϊκα.

Καθ’ οδόν ο ηγούμενος π. Αμβρόσιος Παπαρρηγόπουλος, έχοντας κατά νου ότι θα τον εκτελούσαν, αποπειράθηκε να δραπετεύσει χωρίς όμως επιτυχία. Λόγω και του προχωρημένου της ηλικίας του, δεν κατάφερε να καλυφθεί έγκαιρα και έπεσε νεκρός από τα πυρά των Ιταλών.

© Municipal Museum of the Kalavritan Holocaust